Lagun onak zeintzuk diren une txarrenetan jakiten dela esan ohi da, garai gogor eta konplexuenetan lider handiak hazten diren moduan. Stephen Hawking-ek esan ohi zuen moduan, adimena aldaketetara egokitzeko gaitasuna da, eta nik horri gehituko nioke, jarrerarik gabeko gaitasuna ez dela nahikoa erronka handien aurrean gure baliabide pertsonalak optimizatzeko.
Zalantzarik gabe, Covid-19 krisiak sokan jarri gaitu denok; ia dena genekiela uste genuen eta eskuliburuak edo ibilbide mapak genituela edozein kasutan. Denontzako errealitate kolpea, are gehiago gure inguruan gertatzen den guztiaren erabateko kontrola nahi duten muturreko perfekzionistentzat. Ezinezkoa den kontrola, bestalde, estoizismoaren filosofiak bere pertsonaia historiko ugari eta honen debotuen eta praktikatzaile fidelen bidez (Marco Aurelio, Tolstoi, Gandhi, Mandela …) adierazten duen bezala, eta beste ikasgai askoren artean, nabarmentzen da jakinduria eta epeltasun praktikoa ere, hala nola egoera konplexuei modu logikoan, ondo oinarrituta eta lasai aurre egiteko gaitasuna, autokontrol eta moderazio ariketan dagoela.
Jarrera, gaur egun gizateriak bizi duen bezalako garai gogorretan, faktore diferentziala da. Batzuk hazten dituena eta besteak erretratatzen dituena. Gehiengo isil samarraren batasunaren eta talde-lanaren jarrera hori, gutxiengo zaratatsu baten frentismoaren eta banaketaren aurrean. Liskar politikoa, Koldo Martinez senatariak bataiatu zuen moduan, ez da bidea edo adibidea; Kongresuan egunez egun ikusten ditugun liskar lotsagarri horietatik urrun, batzuon ikuspuntua eta praktika politikoa, pertsonak erdigunean jartzea eta zerbitzu ematea da, jendeari bizitza errazteko, eta ez gehiago konplikatzeko. Arazoa inoiz ez baita arazoa; arazoa arazoari aurre egiteko jarrera baita.
Hitzarmenen eta aurrerapenen dinamizatzaileak izan behar gara, beti ere kritiko baina eraikitzaile eta errespetuz elkar begiratuz. Aniztasuna, elkartasuna, talde lana, elkarrizketa eta eztabaida pertsona desberdinen artean, entzute aktiboa, negoziazioa, posible egitea blokeatzea baino, ematea eta ileak kakoan uztea, eta beti gizabanakoan baino bere osotasunean pentsatuz. Eta errespetua; desberdinak errespetatzea, desberdin pentsatzen dutenak, gure komunitatea eta mundua ikusteko eta sentitzeko modu desberdinak. Errespetutik soilik eraiki baitaiteke. Eta esker onaren eta aintzatespenaren kultura sortu eta sustatu, errespetua eta hezkuntza garatzeko oinarrizko zutabe gisa.
Nafarroa eta nafarrok orokorrean ikusmen altuerarekin jokatu izan den, ari den eta espero dugu, arituko den jarrera hori merezi dugu. Izan ere, norberaren eta talde bakoitzaren printzipio eta sinismenekin eta horien defentsarekin, akordioak posible egitea erabakitzen duena jarrera da.
Hau guztia pasatzen denean guztiok izango dugu oroitzapen bat, bizi izan dugunaren sentsazio bat. Eta sentimendu hori izan dadila, nahiz eta kausa arrotz, argitaragabe eta ezezagun batek eragindakoa izan, guztiok gure jarrerarik onena gizartearen zerbitzura jarri izan dugula.
Eta hau da, Viktor E. Frankl-ek esan zuen bezala: “Mina eragiten dizun egoera aldatzea zure esku ez badago, sufrimendu horri aurre egiteko jarrera aukeratu dezakezu beti”.
Gorka Azpiroz Razkin
Alcalde de Lekunberri y Secretario de Comunicación de Geroa Socialverdes – Nafarroako SozialBerdeak Europan